Za przeżywaniem winy czy wstydu kryje się jedno z fundamen­talnych założeń, a mianowicie wolna wola. Zgodnie z tym powo­dzenia i niepowodzenia zależą od własnego wysiłku i aktywności a jak sugeruje Weiner (1985), wstyd zależy bardziej od sprawności a wina od zamiaru czyli intencjonalności czynu.W kulturze Wschodu uznającej determinizm karmy uważa się, że rzeczy i zdarzenia mają miejsce, bo takie jest już ich przeznacze­nie, niezależnie od tego czy człowiek czyni wysiłki, aby im zapobiec albo je wywołać. „Zrządzenie boskie, klątwa Boża”. Także osoba doświadczająca zła ze strony drugich przyjmie je pasywnie. Jeżeli chodzi o takie czynności, za które przedstawiciel Zachodu, przeko­nany o wolnej woli czułby winę lub wstyd, typowy Hindus jest uwolniony od tego uczucia. W jego przekonaniu nie on był autorem czy sprawcą niepożądanego zdarzenia. Dochodzi tu do paradoksal­nego układu — zadający cierpienie drugiej osobie nie czuje winy czy wstydu, a otrzymujący je przyjmuje wszystko z inercją, pasyw­nie akceptując zrządzenie losu, bez użalania się czy też odpłacania pięknym za nadobne. Ani winy ani zemsty, tylko bierne poddawanie się temu, co i tak miało się stać. Zatem ogólniejsza filozofia roli człowieka w zdarzeniach predysponuje mniej lub bardziej do prze­żywania tych emocji.